Ukasuku si Kipimo cha Uzalendo

Mjadala wa Filamu ya Darwin's Nightmare iliyoandaliwa na Hubert Sauper raia wa Australia anayeishi Ufaransa umepamba moto. Baadhi ya watu na taasisi wamejikuta katika ya mjadala wenyewe. Gazeti la Mwananchi lilichapicha maoni (editorial) haya Agosti 8, mwaka huu ili kujibu baadhi ya mambo.

Dar es Salaam, Agosti 8 2006


Ukasuku si kipimo cha uzalendo

BAADA ya hotuba ya mwishoni mwa mwezi uliopita ya Rais Jakaya Kikwete, ambayo pamoja na mambo mengine alizungumzia suala la filamu ya ‘Darwin’s Nightmare' kampuni ya Mwananchi Communications Limited (MCL) imejikuta ikishambuliwa na baadhi ya watu bila sababu zozote za msingi.

Mashambulizi haya yametolewa na waandamanaji walioamua kumuunga Rais mkono huko mkoani Mwanza kutokana na hotuba yake ambayo ilibeza maudhui ya filamu hiyo ambayo inadaiwa kwamba yalilenga kuidhalilisha Tanzania na hususani wakazi wa mkoa huo.

Wakiwa wamebeba mabango yaliyowashutumu wote waliohusika katika utayarishaji wa filamu hiyo, na baadhi yakielekezwa kwa kampuni ya MCL hususan gazeti dada la Mwananchi, The Citizen, waandamanaji hao walionyesha wazi kwamba hawakufurahishwa na filamu hiyo na hivyo kukubaliana na kauli ya Rais kwamba ililenga kuwadhalilisha.

Si nia ya tahariri hii kurejea mabango yote yaliyobebwa, lakini kwa manufaa ya wasomaji wetu tutataja moja wapo lililosema hivi: “Aga Khan gazeti lako The Citizen linatuharibia nchi yetu.”

Bango hili pamoja na mengine matatu yaliyochapishwa kwenye gazeti la Mzalendo la Jumapili Agosti 6, mwaka huu, kwa aina ya maandishi, wino uliotumika na uumbaji wa herufi yanaonekana kuwa ni kazi ya mtu mmoja. Kwa maana hiyo si mabango ambayo yanaonyesha hisia za watu mbalimbali wa Mkoa wa Mwanza kwa sababu kwa kawaida watu wanaoshiriki maandamano kila mmoja huibuka na la kwake.

Kwa maana hii mabango hayo ni dhahiri ni kazi iliyopangwa kwa ustadi na mtu au kundi fulani la watu ili kuchafua si tu jina la The Citizen, bali hata mmoja wa wanahisa wa kampuni ya MCL. Hili halitushangazi na hasa ikizingatiwa kwamba watu wa kwanza kushabikia ni wa gazeti la Mzalendo ambao bila haya walitoka na kichwa cha habari kikiongoza ukurasa wa mbele kikisema: “Mwanza wasema gazeti la Citizen halina nia njema.”

Tunapenda kuweka sawa mambo kadhaa katika suala hili lote. Moja kuna upotoshaji wa makusudi kabisa unaofanywa ili kuharibu sifa njema na iliyotukuka ya gazeti la The Citizen. Huu si uzalendo hata kidogo.

Lakini kikubwa ni lazima tusema hapa kwamba kwa ufahamu wetu hatuoni ni wapi The Citizen inaweza kubebeshwa lawama yoyote katika suala zima la filamu hii ya Darwin’s Nightmare. Tunasema haya kwa kuwa chimbuko la filamu hii ni kuonyesha jinsi uvunaji wa rasilimali za nchi hii usivyonufaisha wananchi wake.

Filamu hii imejikita kwenye dhana ile ile ya uvunaji wa rasilimali za nchi za ulimwengu wa tatu ambao unanufaisha mashirika ya kimataifa ya nchi zilizoendelea huku nyuma ukibaki umasikini wa kutupwa wa watu wake. Ndivyo ilivyo kwa nchi za Afrika zinazozalisha madini kama dhahabu, mafuta ya petroli mazao ya misitu na kila aina ya maliasili ambazo muumba alijalia nchi tofauti duniani.

Kwa maana hiyo, filamu hii si tu inaonyesha jinsi umasikini unavyoendelea kubakia katika jamii yetu licha ya kuzungukwa na utajiri mkubwa wa rasilimali ambazo zinavunwa na kuchukuliwa na wakubwa wa dunia hii, yaani wababe. Hii ndiyo hoja ya msingi iliyo mbele yetu.

Kinachotokea katika ziwa Victoria kuhusu biashara ya minofu ya samaki hakina tofauti yoyote na kinachotokea katika migodi mikubwa ya madini ya dhahabu na ndiyo maana serikali ya awamu ya nne imeamua kupitia upya mikataba ya uchimbaji madini ili nchi kama taifa ifaidi maliasili zake.

Juzi na jana tuliandika katika gazeti hili jinsi minofu ya samaki inavyouzwa kwa bei ya juu huko Ulaya. Wakati kilo mbili ya samaki wanaonunuliwa kwa wavuvi huweza kutoa mnofu wa kilo moja hununuliwa kwa wastani wa Sh2,000, mnofu huo ukifika sokoni Ulaya huuzwa kwa wastani wa Sh20,000 kwa kilo, kwa maneno mengine bei hiyo ni mara kumi zaidi ya bei anayouza mvuvi katika ziwa Victoria. Hata kama ikijumlishwa na gharama za uzalishaji na usafirishaji, bado anayeonekana kufaidi hapa kwa kiwango cha juu kabisa ni ni watu wa kati na makampuni yenye viwanda hivi.

Kwa hiyo, Darwin’s Nightmare si tu ilijikita kueleza jinsi umasikini unavyowaandama Watanzania waliozungukwa na ziwa hilo kubwa kuliko yote barani Afrika, bali pia inaonyesha nadharia ya mwenye manguvu ndiye anayefaidi. Hatuna uhakika kama wengi wa wale walioandamana wanalifahamu hilo.

Lakini kikubwa zaidi hakuna uwezekano wa kubadili ukweli kwamba wananchi wa Mwanza wanakula mapanki kwa sababu samaki aina ya sangara wameadimika mno kutokana na viwanda hivyo, pia maandamano haya hayawezi kuua ukweli kwamba makampuni haya ndiyo yanayonufaika zaidi kuliko taifa na watu wake kwa ujumla.

Tukiachia mbali hayo yote, mtayarishaji wa filamu hii, Hubert Sauper, hakuingia nchini kinyemela na kuanza kutayarisha filamu hiyo. Alifuata taratibu zote zinazokubalika ikiwa ni pamoja na kuwasilisha rasimu (script) ya alichokusudia kwenye vyombo husika. Alikubaliwa na alilipa ada zinazostahili.

Filamu hii ilitayarishwa mwaka 2003 na kuanza kuonekana huko Ulaya mwanzoni mwa mwaka 2004, wakati huo gazeti la The Citizen lilikuwa hata halijaanza kuchapishwa. Kwa hiyo kuliunganisha gazeti hili na filamu hii ni upotoshaji mkubwa, lakini kikubwa zaidi hata kama filamu hii ilikuwa na lolote la maana la kuripotiwa kama The Citizen ililiona na kuliandika kama gazeti limefanya kosa gani?

Juzi katika gazeti la Mwananchi Jumapili tulisema wapo watu wanaotaka kuingia katika ukasuku wa kutaka kufurahisha wengine. Tuna uhakika wapo waliofanya maandamano hayo bila kujua kwa yakini maudhui ya filamu hiyo. Hawa wametumiwa! Hawajaiona filamu na hata hawajui kilichomo ndani kina ukweli gani hata kama wao wenyewe umasikini unawahemea shingoni. Hawa ni watu wa kuhurumiwa.

Lakini kwa wale wanaotaka kutwaa madaraka ya kuwa wenye hati miliki ya kuzungumza katika nchi hii, kwamba wao ndio wazalendo kuliko wenzao, tungependa tu kuwakumbusha kwamba kila Mtanzania ana haki sawa na mwingine, wote sisi ni raia, hakuna wa daraja kwanza na wa daraja la chini, hakuna anayeweza kujiita mzalendo zaidi ya mwingine eti kwa sababu tu ya itikadi yake ya kisiasa. Hili tunalipinga na tutaendelea kulipinga. Hii ni nchi yetu sote.

Gazeti la The Citizen linaendeshwa na waandishi na wahariri Watanzania, tena wazawa. Wamesoma na kukomaa kwa elimu ya Kitanzania. Hakuna anayeweza kujitutumua na kuwabeza au kuwaona kwamba utaifa wao haujakamilika kwa sababu tu wanakataa kuwa kasuku wa kuimba kila kitu kisemwacho na wakubwa.

Tunapenda kusisitiza kwamba kulishupalia gazeti la The Citizen kwamba eti haliitakii nchi hii mema ni kulipaka matope na kulitaka liwe kasuku, kazi ambayo katu haliko tayari kuifanya. Tungependa kusisitiza kuwa maoni ya Watanzania wote ni sawa na kwamba kuwa mfuasi wa chama tawala hakumfanyi mhusika kuwa Mtanzania zaidi ya wengine.